Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesine ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı’nın iptali için açılan ve haziran ayı boyunca üç grup halinde planlanan duruşmaların sonuncusu bugün Danıştay’da görüldü. Danıştay Konferans Salonu’ndaki duruşmaya, davacı ve davalı avukatları, çok sayıda baro temsilcisi ve kadın kurumu katıldı. Duruşmada çoğunluğu avukatlardan oluşan izleyiciler de hazır bulundu.
Danıştay 10. Daire Başkanı Yılmaz Akçil, sözleşmenin iptaline ilişkin çok sayıda dava dosyası olduğunu belirterek, daha önceki celselerdeki gibi her davacı için üç avukatın beyanda bulunmasını kararlaştırdıklarını bildirdi.
Yalova Barosu adına savunma yapan Avukat Dilan Yüceçetin şunları söyledi:
“Çapulcu olmadığımızı, sürtük olmadığımızı ispat etmek zorunda bırakıldık. Şimdi de sözleşmeden çekilmenin hukuksuzluğunu ispat etmek zorundayız. İspat etmek zorunda bırakan tek kişi, biz milyonlarız. Pınar Gültekin’in diri diri yakıldığı, varile konulduğu, üzerine beton döküldüğü tespit edildi ama katile haksız tahrik indirimi verilebildi. Katile 23 yıl hapis cezası verildi. Şu an 4 yaşındaki kızımın 26 yaşına geldiğinde bu caniyle aynı ortamda olmasını istemiyorum.”
“Bir kadın daha öldürülmesin diye buradayız”
İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararının hukuka aykırı olduğunu söyleyen Yalova Barosu Başkanı Elif Turnacı Çavuş, “İstanbul Sözleşmesi kadınların yaşam hakkını savunan bir insan hakları sözleşmesidir. Anayasa’nın 104. maddesinde ifade edildiği gibi insan haklarını içeren konularda Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri çıkarılamaz. Her gün öldürülen müvekkilerimizin acılarını taşıyoruz. Bir kadın daha öldürülmesin diye buradayız. İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçmedik ve vazgeçmiyoruz!” ifadelerini kullandı.
Batman Barosu: İstanbul Sözleşmesi aydınlık bir Türkiye için önemli
Batman Barosu adına söz alan Avukat Neşe Erpolat, kararlarda kamu yararının amaç olduğunu ifade ederek, “İdare hukukunda her işlemin bir nedeni ve amacı vardır. Kararlarda kamu yararı amaçtır. Dava konusu işlemde kamu yararı yoktur. Verilere göre, dünyada her 3 kadından en az biri fiziksel ya da cinsel şiddete maruz bırakmıştır. Türkiye’de kadına yönelik şiddet daha yaygındır. Bu ülkede sırf erkek arkadaşıyla telefonla konuştuğu için odaya kilitlenen, elektrik verilerek öldürülen Amina Demirtaş var. Bu ülkede kırmızı ruj sündü diye öldürülen kadınlar var. Biz kadınlar kırmızı rujlarımızı çantamızda taşıyoruz diye potansiyel katillerimizi de mi çantamızda taşıyoruz? Türkiye Cumhuriyeti laik bir hukuk devletidir. İstanbul Sözleşmesi sadece kadınlar için değil hepimiz için önemlidir. Sizin çocuklarınız bizim çocuklarımız için, aydınlık bir Türkiye için önemlidir. Adalete bu kadar yakınken ve gözünüze bakarken Ceren Özdemir’i ve Başak Cengiz’i hatırlatmak istiyorum. Ceren Özdemir ve Başak Cengiz tanımadıkları erkekler tarafından öldürüldü.” dedi.
Kocaeli Barosu: Anıt ağaçta ismi yazan bir kadın mı olacağız, kendini gerçekleştirilmiş bir kadın mı?
Kocaeli Barosu’ndan Avukat Nuriye Yılmaz da “7 yıldır kadın hakları merkezinde çalışıyorum. Bugün bir avukat ve şiddet mağduru bir kadın olarak karşınızdayım. Yerde dövülürken çocuklarım duymasın diye sessizce ağlayan bir kadın olarak buradayım. Siz, ‘Kızın niye ağlıyor’ denilerek tokat yediniz mi? Yumruk sonucunda çeneniz kırıldı mı? Bana şiddet uygulayan ve doktor olan evli olduğum erkek hayatını kaybetti. Yaşasaydı şu an hayatta olmayabilirdim. İsmim anıt ağaçta olabilirdi. Ben bugün karşınızda bir avukat olarak da karşınızdayım. Vereceğiniz karar kadınların karşınıza nasıl geleceğini de belirleyecek. Anıt ağaçta ismi yazan bir kadın mı olacağız, kendini gerçekleştirmiş bir kadın mı?” dedi.
Antalya Barosu: Sözleşmeden çekilme kararının kamu yararı nerede?
Antalya Barosu Başkanı Av. Hüseyin Geçilmez, “Benim burada konuşmam meslektaşlarımın söz hakkını engelleyecekse konuşmayayım” diyerek mikrofonu kadın meslektaşına bıraktı. Savunmayı yapan avukat Aylin Onur Sev, Pınar Gültekin davasını hatırlatarak, “Antalya’da Pınar Gültekin’i akarak katleden Cemal Metin Avcı’ya haksız tahrik indirimi uygulandı. Aynı indirimin kendisine tecavüz eden erkeği öldüren Nevin Yıldırım’a uygulanmadığını hatırlatmak isterim. Sözleşmeden çıkma kararıyla devletin yetkili organları rehavete kapılmıştır. Pınar Gültekin’in katili Cemal Metin Avcı’nın yargılandığı sırada, ‘İstanbul Sözleşmesi’nin iptal edilmesi iyi oldu’ sözlerini size hatırlatırım. İstanbul Sözleşmesi uygulansaydı, bu kadar canavarca hisle hareket eden katile bu kadar az ceza verilmeyeceği açıktır. Devletler yurttaşları için vardır. Devletler yurttaşların yaşam hakkını korumak zorundadır. Burada kadınların yaşam hakkını için buradayız. İdari işlemlerim amacı kamu yararıdır. Sözleşmeden çekilme kararının kamu yararı nerede? 2022’nin ilk beş ayında 132 kadın erkekler tarafından öldürüldü. 2008’de Münevver Karabulut, 2018’de Şule Çet, 2919’da Emine Bulut, 2020’de Sener Aslan ve binlerce kadın öldürüldü.” diye konuştu.
Samsun Barosu: Temeli çekerseniz ne olur?
Samsun Barosu Başkanı Pınar Gürsel Yıldırım da yaptığı savunmada Türkiye’nin birçok ülkeden önce kadınlara seçme ve seçilme hakkı verdiğini hatırlatarak, “Böyle bir tarihe sahip bir ülkede, 2022 yılında kadınların yaşam hakkını savunmaktan dolayı üzgünüm. Şehrimde 12 tane asliye ceza mahkemesi var. Sadece bir yılda erkek şiddetinden dolayı 713 duruşma görüldü. Şehrimde bir kadın, koruma kanunu bittiği gün boşandığı erkek tarafından öldürüldü. Gülbahar şu an hayatta olabilirdi. Bu cinayetler önlenebildi. Karşı taraf, ‘Sözleşmeden çıkılsa da 6284 sayılı kanun var, bi yeterli’ diyorlar. Soruyorum 6284 sayılı kanun yeterli mi? Bu kanun önleyebildi mi Gülbahar’ın öldürülmesini? 6284 sayılı kanunda temelinin İstanbul Sözleşmesi olduğu yazıyor. Temeli çekerseniz ne olur?” diye konuştu.
Ordu Barosu: İyilik beklemiyoruz, adalet istiyoruz
Ordu Barosu adına konuşan Avukat Birsen Uçar 173 günde 176 kadının öldürüldüğünü vurgulayarak, “2022 yılına gireli 173 gün oldu. 173 günde 176 kadın öldürüldü. Bunu söylerken kanım donuyor. Kadınlara hukuki bilgilendirme yaptıktan sonra, ‘Korunabilir miyim? Hayatta kalır mıyım” diye soruyorlar. Evlenmek bir haktır, boşanmak da. Hukuk, adalet iyilik yapmaz. Biz iyilik beklemiyoruz. Adalet istiyoruz. Ordu’da 65 yaşındaki bir kadınla tanışmıştım. Şiddet gördüğünü kadın,’ Ordu’nun dereleri yukarı aksa da evli kalmayacağım’ dedi. Ordu’nun dereleri yukarı aksa da İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçilmeyeceğiz.” dedi.
Çanakkale Barosu: Tarih sizi ya mesleğinize sırt dönmenizle hatırlayacak
Çanakkale Barosu adına konuşan Avukat İnce İncesağır, şunları söyledi:
- Sayın heyet, nasıl bir baskı altında olduğunuzu tahmin ediyoruz. Tarih sizi ya mesleğinize sırt dönmenizle ya da hukuku savunmanızla hatırlayacak. Her halükarda sizi unutmayacağız. İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararının iptal talep ediyoruz.
Savcının talebine kadınlardan alkış
Davacı diğer baro, dernek ve platform temsilcilerinin beyanlarının ardından Daire Başkanı Akçil, görüşünü açıklaması için savcıya söz verdi. Danıştay Savcısı da sözleşmeden çekilme işleminin iptalini yenileyerek, “Dava konusu işlemin iptal edilmesi gerektiği düşünülmelidir” dedi. Savcının talebi salonda uzun süre alkışlandı.
Beyanların ardından Daire Başkanı Akçil, kararın 20 Temmuz’daki adli tatil öncesi yazılı olarak tebliğ edileceğini açıkladı.