Mental Akademi Özel Eğitim ve Psikolojik Danışmanlık Merkezi kurusucu Uzman Nesip Fatmaoğulları “Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu” ile ilgili bilgilendirmede bulundu. Fatmaoğulları, Dikkat Eksikliğini ve Hiperaktivite Bozukluğunun tanımını yaparak belirtileri, teşhisi, görülme sıklığı ile ilgili yaptığı bilgilendirmede şu ifadelere yer verdi. “Dikkat Eksikliği Nedir? Dikkat eksikliği , dikkat süresinin ve yoğunluğunun kişinin yaşı ve gelişim dönemine uymayacak şekilde kısa ve az olmasıdır. Dikkatin belirli bir noktaya toplanmasında zorlanma ve dikkatin çabucak dağılmasıdır. Kişi, içinden gelen isteklere karşı koyamadığı için dikkatini uzun süre yaptığı işe veremez. Televizyon ve bilgisayar oyunları karşısında uzun süre durabilir. Ancak zihinsel uğraş gerektiren işlerden kaçınma eğilimindedir. Dikkat eksikliği özellikle okul hayatının başlamasıyla belirgin hale gelen ve daha çok fark edilen bir bozukluktur. Dikkat Eksikliği Belirtileri Nelerdir? 1. Oturması ya da bir yerde sabit durması istendiğinde uyum sağlamaz ve hareket etme, 2. Ellerini ve ayaklarını sürekli hareket ettirme, 3. Çok konuşma, 4. Koşmak veya tırmanmak için fizik kurallarını hiçe sayma, 5. Hareketlerin sorun oluşturacak seviyede sık ve sürekli olması 6. Çevresiyle sorun yaşama, sıralı işlerde sırasını bekleyememe, 7. Aldığı görevleri ve planlı işleri bitirememe. 8. Aceleci olma, 9. Sorulan sorunun değil verilen cevabın önemliliği, 10. İstek ve dürtülerini erteleyememe, 11. Dikkatini toplayamama, ayrıntıları atlama ve sık sık hata yapma, 12. Eşyalarını kaybetme ya da bir yerlerde unutma, 13. Çevresi ile iletişim sorunu yaşma, ekip çalışmasında zorlanma, 14. Rutin işlerini unutma, 15. Dikkatini koruma konusunda sıkıntı yaşama 16. Verilen komutları baştan sona sorunsuz takip edememe, 17. Eşyalarını sıklıkla kaybetme, 18. Karşısındaki kişiyi dinlemiyor gibi görünme, 19. Küçük ve büyük detaylara dikkat edememe, 20. Dikkatin severek yapılan işlerde dahi kolayca dağılması, 21. Gün içerisinde yapılacak aktiviteleri unutma, 22. Uzun süreli ve yoğun bilişsel çaba gerektiren eylemlerde zorlanma ve bunları yapmaktan kaçınma (kitap okumak, bulmaca çözmek, ders çalışmak gibi), 23. Düzenli ve planlı olamamak, 24. Organizasyon yapma konusunda sıkıntı yaşama. DEHB Tanısı Nasıl Konur? Toplumun geneli, fazla hareketli olan çocuğu “hiperaktif” olarak etiketlemeye meyillidir. Bazı aileler ise bunun tersine çocuklarının umursamaz veya ilgisiz oldukları için bu şekilde davrandıklarını düşünür ya da hastalığı kabullenmek istemediklerinden görmezden gelmektedirler. Hastalık belirtilerinden 5-6 tanesi bir aradaysa, 7 yaşından önce ortaya çıkmışsa, birden fazla ortamda ve sürekli görülüyorsa mutlaka bir uzmandan yardımı alınmalıdır. Hiperaktivite Bozukluğu (Aşırı Hareketlilik) Nedir? Hiperaktivite bozukluğu, çocuğun yaşına ve gelişim dönemine uygun olmayacak şekilde aşırı hareketli ve aceleci olması durumudur. Burada hareketliliğin amaca yönelik olmaması onu normal kabul edilen hareketlilikten ayırır. Çocuk yerinde duramayacak ölçüde hareketli olabilir. Bu belirtileri gösteren bir çocuğun uzman desteği alması gerekir. Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Nelerdir? 1. Ellerin ayakların kıpır kıpır olması durumu, 2. Aşırı hareketli olma durumu, 3. Yerinde durmama, uzun süre aynı yerde oturamama, 4. Herhangi bir şeyi sessiz ve sakin bir şekilde yapamama, 5. Soru daha tamamlanmadan cevaplamaya çalışma, 6. Başkalarını dinleyememe ve sözünü kesme, 7. Çok, uzun ve dağınık konularda konuşma, 8. Sıra beklerken ya da beklemeyi gerektiren başka işlerde sorun yaşama. DEHB'nin Toplumda Görülme Sıklığı Nedir? Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun toplumda görülme sıklığı %5-8 arasında değişir. İlköğretim çocuklarında görülme sıklığı ise %3-5 arasındadır. Her 20-30 çocuktan birinde görülebilecek bir bozukluktur. Bu da her sınıfta en az bir çocukta dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna rastlanabileceği anlamına gelir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu çocuklukta başlayıp %60-70 oranında yetişkinlikte de devam eder. Tedavi edilmediğinde yetişkinlik döneminde alkol ve madde bağımlılığı, depresyon, anksiyete, davranış bozuklukları ve eğitim sorunlarına sebep olabilen bir rahatsızlıktır.” Foto-Haber:Uğur Hüzmeli